Veel van ons hebben te maken met grote veranderingen en bij behorende besluitvorming in onze organisaties. Hierbij is de kunst van het typisch Nederlandse polderen ontstaan: het samenwerken met zo veel mogelijk verschillende partijen om gedragen en doordachte compromissen te sluiten. Daarbij weten we dat de krachtigste hefboom bij het bewerkstelligen van verandering verbeelding blijkt te zijn.
Op de bijeenkomst van Art & Inspiration van 16 juni 2022 zetten we in op de kunst van het polderen, en prikkelen we onze verbeelding. Gezamenlijk doorleven we aan de hand van een drietal kunstwerken van Land Art Flevoland de verbeelding van het droogleggen van de Zuiderzee, de plek van kunst hierin en de invloed die de natuur heeft op onze verbeelding. We bezoeken:
- Vanuit de lucht zal je in het bos bij Almere Hout de twee kathedraalvormen het best zien. Wij bezoeken op de begane grond deze Groene kathedraal (1987) van Marinus Boezem. Een omtrekvorm is met betonblokken in eiken- en beukenhagen uitgespaard. Op een aangrenzend leeg kavel groeien al meer dan twintig jaar 178 populieren, in de vorm van een kathedraal. Boezem baseerde zich op de gotische kathedraal van Reims. Met reden. Middeleeuwse kerkarchitecten namen op hun beurt de proporties en structuur van bomen als voorbeeld.
- Aardzee (1982) waarin Piet Slegers verwijst naar de ooit woest rollende Zuiderzeegolven, waar zich nu kalme akkerlanden uitstrekken. Over een oppervlak van vijf hectare liggen glooiende kleine heuvels met scheve boompjes en waterpartijen: als golvend landschap.
- Riff PD#18245 (2018) het nieuwste kunstwerk van Bob Gramsma, is een uitgegraven stuk zeebodem dat als heuvel op poten is gezet. Het letterlijk ‘aardige’ monument met uitzicht punt viert 100 jaar inpoldering.
Programma
We starten om 16.50 uur met een busreis vanaf Almere Stad, Station Centrum en vanuit daar maken we een op maat gemaakte Land Art Tour langs drie kunstwerken in Flevoland. Sanne Luteijn, kunsthistorica en moderator, en Martine van Kampen, curator van ‘Land Art Flevoland’, sluiten hierbij aan.
Het programma ziet er als volgt uit:
16.50 – 17.00 uur:
Verzamelen bij Almere Stad, Station Centrum (voor de AKO)
17.00 – 17.15 uur:
Op weg naar Boerderij Uniek Leven / De Groene Kathedraal met kunsthistorica en moderator Sanne Luteijn
17.15 – 18.00 uur:
Ontvangst bij Boerderij Uniek Leven met koffie, thee en koek en een bezoek aan de Groene Kathedraal met directeur Land Art Flevoland Martine van Kampen
18.00 – 18.15 uur:
Busreis naar Aardzee
18.15 – 18.40 uur:
Bezoek Aardzee
18.40 – 18.50 uur:
Busreis naar Boerkok, een bijzondere plek in Lelystad waar de kok boert en de boer kookt
18.50 – 20.00 uur:
Diner bij Boerkok
20.00 – 20.20 uur:
Busreis naar Riff PD#18245
20.20 – 20.50 uur:
Bezoek Riff PD#18245
20.50 – 21.30 uur:
Busreis terug naar Almere Stad, Station Centrum
Land Art Flevoland
De Flevolands collectie land art is bijzonder in zijn soort. Als het over de collectie gaat, hoor je vaak uitspraken als ‘uniek’ en ‘nergens ter wereld …’ en dat klopt. Niet alleen omdat er in Flevoland veel werken gerealiseerd zijn, maar ook omdat er op andere plekken weinig bewaard zijn gebleven.
Land art is een westers kunstbegrip, dat zich het sterkst in de Verenigde Staten ontwikkelde en te maken had met de maatschappelijke en culturele veranderingsgolf in de jaren 1960 en 1970. Kunstenaars voelden zich in hun mogelijkheden binnen de kunstwereld beperkt en braken letterlijk naar buiten om in het landschap werk te maken.
Het unieke karakter van de huidige collectie landschapskunstwerken is de samenhang ervan. Het landschap, de geschiedenis en ontwikkeling van de polders van Flevoland, en de hoge artistieke kwaliteit van de gekozen kunstenaars houden de collectie stevig bij elkaar. Daarnaast moet niet onderschat worden hoe waardevol het is dat de kunstwerken publiek zijn. Dat ze ‘van ons’ zijn, de burgers van Flevoland en Nederland, dat we ze dag en nacht kunnen bezoeken, beschouwen, kunnen aanraken en beklimmen als we dat willen. Dat deze kunstwerken in veranderende omstandigheden steeds opnieuw en andere verhalen te vertellen hebben, die verbonden zijn aan onze dagelijkse ervaringen; ieder van ons kan er een eigen relatie mee opbouwen.
Uit: Land Art Live, van Mariska van den Berg en Martine van Kampen
Sanne Luteijn is de moderator en onze ‘reisbegeleider’. Sinds ruim 15 jaar is Sanne Luteijn werkzaam als freelancer in de kunst. Momenteel is zij werkzaam als manager voor The Ekard Residency, een artist-in residence in Wassenaar opgezet door privé verzamelaars. Voorheen was zij zes jaar lang galerie manager en onderdeel van de dagelijkse leiding van kunstenaarsinitiatief Billytown, Den Haag. Daarnaast heeft ze gewerkt als freelance museum docent / gids bij onder andere Stedelijk Museum Amsterdam, Foto Museum Amsterdam (Foam), en geeft zij Land Art Tours door Flevoland voor Kunstlinie Almere Flevoland (KAF). Sanne werkte circa 5 jaar voor galerie Juliette Jongma (gesloten 2018) waar ze ervaring heeft opgedaan als assistent directeur en diverse tentoonstellingen heeft (mede) samengesteld.
Daarnaast heeft zij onder andere gewerkt als (productie)coördinator voor onder andere The One Minutes en Alternative Art Guide en verschillende individuele kunstenaars en het archiveren van het werk van kunstenaar Reinier Lucassen.
Sanne Luteijn, voor het kunstwerk van Thomas Trum in Billytown, foto Rianne Groen
Martine van Kampen is curator bij Land Art Flevoland en startte in 2013 het programma Land Art Live om de verzameling landschapskunstwerken te actualiseren. Eerder deed ze onderzoek naar ontwikkelingen in de opdrachtkunst tijdens een residency in het kader van AIR Berlin Alexanderplatz en was ze werkzaam bij Museum De Paviljoens, Stichting Kunst en Openbare Ruimte, en TAAK. Met Jaap Vinken werkte zij daarvoor samen in het bureau Vinken en Van Kampen, dat o.m. onderzoek deed voor beleid en evaluatie bij kunstinstellingen, waaronder het Fonds BKVB, Sandberg Instituut en Premsela Stichting. Martine studeerde kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.
Martine van Kampen, foto Bram Schilling
